L-għoli tal-ħajja

Hi r-responsabbiltà tal-politiċi onesti li naraw li min huwa fis-skra jieqaf jitħanżer u min huwa mejjet għall-qatra jingħata l-appoġġ kollu meħtieġ.

Credit: Shutterstock.com

Bħala Kelliemi għall-livell aħjar ta’ għajxien kontra l-għoli tal-ħajja, nixtieq niġbed l-attenzjoni għal żewġ stħarriġ li sar dan l-aħħar. Stħarriġ mill-gazzetta Times of Malta (20/3/23) juri l-inflazzjoni tal-prezzijiet/l-għoli tal-ħajja hija preokkupazzjoni taċ-ċittadini. Dan l-istħarriġ jaqbel ukoll ma’ stħarriġ ieħor maħrug mill-gazzetta ILLUM (19/03/23). Iż-żewġ sondaġġi waslu għal istess konklużjoni.

Il-poplu Malti jinsab inkwetat. Min jgħid mod ieħor mhux qiegħed ikun onest mal-poplu tagħna.

L-istess Ministru Clyde Caruana kien biżżejjed onest meta fil-Parlament stqarr li xirja li qabel kienet tiswa €220, din saret tiswa €290, jiġifieri żieda ta’ €70.

Fil-fatt, jekk jara HICP – Harmonized Index of Consumers Prices – wieħed isib li, filwaqt li fl-2022 (is-sena l-oħra) l-inflazzjoni kienet 4.2%, sena wara (Frar 2023) din telgħet għal 7%.

Dan kollu wassal għal żieda kemm fil-prodotti tal-ikel magħmulha mill-ħalib, laħam u xorb mhux alkoħoliku, u anke żieda fl-ikel ġewwa r-ristoranti.

Id-difensuri tal-Gvern jgħidu li din iż-żieda hija xorta inqas minn dik ta’ pajjiżi fl-Ewropa. Għalkemm dan huwa minnu, imma dan ġej mill-fatt li l-Gvern qed jagħti sussidju qawwi fuq l-enerġija u l-fuel. Fil-fatt, jekk jieqaf dan is-sussidju, ir-rata tal-inflazzjoni tkun ferm akbar. Dan stqarru l-istess Ministru Caruana meta kien qed jiddiskuti ż-żieda tal-COLA.

L-istess apoloġisti tal-Gvern jwaħħlu dawn iż-żidiet fil-gwerra tar-Russja fl-Ukrajna, u minħabba l-Covid 19. Għalkemm dawn huma żewġ fatturi li ma nistgħux ma niħdux inkonsiderazzjoni, imma wieħed ma jistax jibqa’ jinħeba warajhom u jġibhom bħala skuża.

Pagi tal-Maltin

Għalkemm il-Gvern Laburista dejjem jipprova jqabbel ir-rata tal-inflazzjoni tagħna ma’ pajjiżi oħra Ewropej biex donnu jwassal il-messaġġ ħalli nikkunslaw għaliex f’pajjiżi oħra huma ferm agħar minnha, imma l-istess Gvern imbagħad jonqos li jkompli jqabbel il-pagi/salarji/purchasing power ma’ ċittadini Ewropej mas-salarji/pagi tal-ħaddiema Maltin. Ma jagħmilx dan għaliex jaf sew li hemm differenza.

Minn mistoqsija li saret dan l-aħħar lil Ministru Caruana, ħareġ li hawn 134,662 ħaddiema Maltin li jaqgħilu inqas mill-paga media ta’ €21,156 u dan qabel it-taxxa/bolla!

Issa skont stħarriġ li sar mill-GWU/Alleanza kontra l-faqar/Graffiti nstab li koppja b’wild wieħed għandhom bżonn €25,746 biex ikollhom għejxien diċenti! Dan ifisser li hawn hawn diversi li qed iħossu l-għoli tal-ħajja.

Mhux biss. Fl-istħarriġ tal-NSO fl-2022 kien hawn 103,329 persuni f’riskju ta’ faqar u eskluzzjoni soċjali.

U hawn toħrog mhux biss l-inġustizzja soċjali imma anke l-ipokrezija tal-Gvern Laburista. Filwaqt li hawn min qiegħed mejjet għal qatra, hawn oħrajn li fi kliem Onorevoli Rosianne Cutajar, ‘kulħadd qed jitħanzer’!

Sussidju fuq l-enerġija/fuel

Minn naħa l-oħra, il-Ministru Caruana stqarr li l-inflazzjoni mhix waħda għolja minħabba s-sussidju qawwi li l-Gvern jagħti fuq l-enerġija tad-dawl u l-fuel. Filwaqt li dan is-sostenn huwa wieħed fil-prinċipju tajjeb u hemm pajjiżi oħra li qed jagħmlu dan, imma nistaqsi: ‘Dan is-sussidju ta’ miljuni huwa wieħed sostenibbli, jigifieri nistgħu nibqgħu naffordjawh għas-snin li ġejjin? Barra li l-kelliem mill-IMF talab lil Malta biex tħejji exit strategy biex ma jibqax jingħata dan is-sussidju, dan is-sussidju ser ikompli jgħolli d-dejn nazzjonali li skont NSO reġa’ żdied ukoll?’

Inkompli nistaqsi: ‘Il-fatt li qed jingħata dan is-sussidju lil kulħadd – carpet approach – dan huwa ġust soċjalment? Jekk ser jitkompla jingħata lil kulħadd mhux ser inwasslu l-messaġġ li ma hawnx problema ta’ enerġija u allura wieħed jibqa’ joħlom li kollox miexi sew u jista’ jwassal għal ħela?’

‘Għaldaqsant ma jkunx aktar ġust u korrett jekk is-sussidju jingħata lil min huwa verament fil-bżonn u vulnerabbli, filwaqt li dak li jkun ġie ffrankat jingħata bħala għajnuna lil bdiewa u l-negozjanti tar-ristoranti?’

Qed ngħid dan fid-dawl li l-istħarriġ juri li l-inflazzjoni żdiedet minħabba li kemm il-bdiewa u kemm in-negozjanti tar-ristoranti kellhom żieda fl-ispejjeż tagħhom, b’mod partikolari l-bdiewa fl-ikel għal bhejjem tagħhom. Dan wassal allura għal żieda fil-prodotti tal-laħam u tal-ħalib.

It-triq ’il quddiem

Fil-manifest tal-PN, il-partit kien wiegħed li jagħmel fond ta’ għajnuna lil importaturi biex b’hekk jikkontrollaw l-ispejjeż tal-importazzjoni u dawn ma jispiċċawx iġġorruhom il-konsumaturi. Nemmen li dan huwa mod wieħed biex jitrażżan l-għoli tal-ħajja.

Għajnuna lill-bdiewa u r-raħħala tagħna biex ikollna prodott Malti. Barra li l-prodott tal-bdiewa/raħħal tagħna huwa aktar bnin, imma huwa mod ieħor biex ikollna ikel irħas. Imma biex jiġri dan irridu mhux biss nagħtu s-sostenn lil bdiewa/raħħala imma wkoll inħarsu l-kampanja u l-ambjent!

Kif qal l-istess Ministru Caruana u dak li ilna ngħidu għal diversi snin, hemm bżonn li nieqfu nidependu fuq il-powerstation/fuel u mmorru għal enerġija nadifa. Malta għandha r-riżorsa tax-xemx u r-riħ. Nemmen li rridu nisfruttaw dawn l-elementi aktar.

Responsabbiltà tal-politiċi onesti

Jidher ċar li l-għoli tal-ħajja qed jolqot il-livell tal-għajxien taċ-ċittadini tagħna. Jihder ċar li hawn min huwa mejjet għal qatra u hawn min huwa mejjet fis-sakkra.

Hija r-responsabbiltà tal-politiċi onesti li naraw li min huwa fis-sakra jieqaf jitħanzer u min huwa mejjet għal qatra jingħata l-appoġġ kollu meħtieġ.

(Dan l-artiklu ġie ippublikat fuq il-gazzetta Il-Mument – 2 t' April, 2023)